МОНГОЛ УЛС : Хатуу өвөл ургацанд нөлөөлжээ
Олон жилийн дундажаас илүү хүйтэрсэн нь улсын хэмжээнд хөдөө аж ахуйн салбарт төлөвлөгөөндөө хүрэхгүйд нөлөөлжээ. Улиралын хатуу уур амьсгалаас өвөлдөө зуд, зундаа ган болдог нь улсын малчидад болон тариаланчдад хүндрэл учруулсаар байна.
Хэдийгээр хүчтэй аадар борооны улмаас зарим нь тариалсан тарианыхаа ихэнхийг алдсан боловч зарим нь төлөвлөгөөндөө хүрч мөн төлөвлөгөөгөө давуулсан тариаланчид байгаа нь дотоодын хүнсний хэрэгцээгээ хангах зорилттой төрийн ажлыг ахицтай явахад дөхөм болж байна. Мөн ноос ноолуур, мах бэлтгэлийн салбарыг дэмжих замаар энэ хавар мал аж ахуй, тариалангийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх гэж байна.
Энэ 11 дүгээр сард нийт нутаг дэвсгэрийн 80 хувь цасан бүрхүүлээр хучигдсантай холбогдуулан 21 аймгийн төлөөлөгчидтэй хийсэн видео хурлын үеэр ХХААХҮЯ-наас “Энэ өвөл маш хатуу өвөл болох шинжтэй тул аймгууд зудын аюулд өртөж болзошгүй” гэж анхааруулжээ. Мөн 7 аймаг малдаа өгөх өвсний нөөцгүй болсон тухай сануулсан байна.
Ойролцоогоор 10 дугаар сарын дундаас 5 дугаар сарын дунд үе хүртэл үргэлжилдэг, -30C хэм хүрдэг зудын үеэр 2009-2010 онд малчид нийт мал сүргийнхээ 70% ийг алдсан байна.
Тариалангын хугацаа харьцангуй богино тул хатуу өвлийн улирал бүр ч их хүндрэл учруулдаг байна. Иймээс яамнаас 10 дугаар сарын хяруунаас урьтан гол гол ургацандаа нарийн төлөвлөгөө боловсруулсан байна. Амуу тариа, улаан буудайн хураалт төлөвлөгөөнөөсөө 10,000 тонноор хүрээгүй ч 209,000 тонн төмс хураах байснаас 232,000 тонныг хурааж төлөвлөгөөгөө давуулсан биелүүлжээ. Урьдчилсан дүнгээс үзвэл энэ жил улсын хэмжээнд улаан буудайн ургалт хураалтаар 100 % дотоодоо хангахад хүрсэн амжилттай ажилласан бөгөөд “бусад гол нэрийн хүнсний бүтээгдэхүүн”ий 52% эзлэж байна.
10 дугаар сард ХХААХҮЯ-ы Сайд Х.Баттулга Монгол улсын хүнс үйлдвэрлэгчидтэй уулзсан уулзалтандаа дотоодын хэрэгцээгээ хангах асуудлыг сайжруулах нь түүний өмнөө тавьсан гол зорилгын нэг гээд орон нутгийн хүнсний нийлүүлэлт дутагдалтай байгаад сэтгэл зовниж байна гэжээ. Мөн ” Манай улс шиг газар нутаг өргөн уудам, 50 сая гаруй малтай, 3 сая орчим хүн амтай улс өөрсддөө хангалттай хүнс үйлдвэрлэж чадахгүй байгаад их гайхаж явдаг юм. Энэ бол ичгүүртэй явдал” гэжээ.
Засгийн Газар хүнсний хангамжийн асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд авч буй арга хэмжээний нэг нь 11 дүгээр сард гарын үсэг зурж хэлэлцэж тохирсон Лаос улсад тариалан болон бусад зориулалтаар 10,000 га газар түрээслэх зөвшилцөл юм.
Энэхүү зөвшилцөл нь гол нэрийн буудайг шинэчлэх хөтөлбөр зэрэг газар тариалангийн салбарын үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх зорилготой олон шинэ санааны нэг юм. 2008-2010 онд гаргаж байсан шинэ санаанууд нь салбартаа дэвшилтэт текник, технологийг нэвтрүүлэхийн хажуугаар фермийн болон мэргэжлийн сургалтын хөтөлбөрийг хууль зүй, эдийн засгийн тааламжтай нөхцөлтэй болгох зорилготой.
2011 оны 6 дугаар сард бие даасан хоршоололыг байгуулахад дэмжих болон зах зээл дээр шудрага үнэ тогтооход туслах зорилгоор хууль санаачласан боловч дутуу дульмаг хууль эрхийн асуудлын улмаас 10 сард хүнс үйлдвэрлэгчид эсэргүүцэн энэ асуудал хойшлоод байна.
Өнгөрсөн арваад жилийн сүүлээс зэс, нүүрсний олборлолт эдийн засагт тэргүүлэх байр эзлэхээс өмнө хөдөө аж ахуйн салбар зонхилох байр эзлэж байв. Мах, ноолуурын чиглэлээр малладаг ямаа, хонины аж ахуй 2011 онд нийт ажиллах хүчний 40 орчим хувийг ажлын байраар хангаж, ДНБ-ний 18.1% бүрдүүлж байв. 2010 оны сүүлээс Хятадаас их хэмжээгээр захиалах болсон экспортын улмаас 2012 онд махны нийлүүлэлт, үнэ огцом хэлбэлзэж хонины махны үнэ бараг 12% иар огцом өсч олон жилийн хэт үйлдвэрлэлтийг орвонгооор нь өөрчилсөн.
Өнгөрсөн жил ноолуурын аж ахуйд гарсан бас нэгэн хүнд цохилт бол үнийн тогтворгүй байдал байлаа. Хэдийгээр 1 дүгээр сараас 7 дүгаар сарын хугацаанд 2500 тонн түүхий, 220.9 тонн самнасан ноолуур бэлтгэсэн нь 99сая ам,доллар болон 20 сая ам.долларын орлого оруулсан боловч ноолуур худалдан авдаг 3 дугаар сараас 4 дүгээр сард кг нь хамгийн бага 40,000 төгрөг (28,6 ам.доллар ) болтлоо буурсан байна. Монгол улс жил бүр 6700 тонн түүхий ноолуур үйлдвэрлэдэг бөгөөд нийт дэлхийн нийлүүлэлтийн 28 орчим хувийг эзэлдэг байна. 2011 оны эхний 11 сарын байдлаар түүхий ноолуурын экспорт 105 сая ам.долларт хүрчээ.
Малчид илүү тогтвортой аж ахуй эрхлэхийг хүсвэл тооноос илүүтэйгээр чанарт анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй гэж ноолуурын үйлдвэрлэлийг ажиглагчид санал болгож байна. Үүнд төрийн дэмжлэг ихээхэн шаардлагатай нь зүйн хэрэг юм.
Харин Засгийн газар дотоодын хэрэгцээгээ хангах, технологоо сайжруулах, үнийн хэлбэлзэл зэрэг хөдөө аж ахуйн чухал асуудлуудад анхаарлаа хандуулж нэгдсэн байр суурьтай байхыг уриалж байна. Хамтарсан үйл ажиллагаа ургаш алхахад дөхөмтэй ч төр хувийн салбарын оролцоог нэмэгдүүлэхийн тулд бизнес эрхлэгчдийг гадны дамын наймаанаас хамгаалах, шагнал урамшуулал зэргийг санал болгох шаардлагатай байна.
Mongolia: Harsh winter puts harvests under pressure
Mongolia is bracing itself for a colder-than-average winter following a harvest that, while strong, failed to meet agricultural targets. Severe weather conditions are raising fears of a dzud, otherwise known as a summer drought and severe winter, which in previous years decimated Mongolia’s herds and sent agricultural output spiralling.
However, while some crops have been lost to frost, others met or exceeded targets, paving the way for the government to work towards its aim of building food self-sufficiency, while also encouraging the key cashmere and meat sectors to improve husbandry and crop yield programmes in the spring.
The Ministry for Food, Agriculture and Light Industry warned delegates from 21 aimags (provinces) during a video conference in November that 80% of Mongolia’s territory was covered with snow, saying: “This winter seems already to be harsh and the provinces might suffer from winter drought”. It also cautioned that seven provinces were unable to provide sufficient pasture grass for feeding livestock.
The season, which typically lasts from mid-October until mid-May, can send temperatures plummeting to -30 degrees centigrade, with some farmers known to have lost up to 70% of their livestock in 2009 and 2010 due to dzuds.
Prospects of a harsh winter are likely to increase pressure on the short harvest season, and the ministry has put a number of narrowly missed targets for key crops down to frost in its October yield estimates. Cereals and wheat both fell short of their targets, albeit by just 10,000 tonnes, although the potato harvest of 232,000 tonnes exceeded its 209,000-tonne goal. Preliminary results suggest the country also notched up 100% self-sufficiency in wheat crops this year, while achieving 52% in “other major food items”.
Improving self-sufficiency is a key aim for the Minister of Industry and Agriculture, Kh. Battulga, who lamented the current shortfall of local food supplies at a meeting with Mongolia’s food producers in October. “I always found it strange that a country like ours, a country with vast land, more than 50m livestock and with a population of only around 3m isn’t able to supply sufficient food material for its own people,” he said. “This is disgraceful.”
The government will be hoping that a deal signed in November to lease 10,000 ha of land in Laos for various uses, including cultivation, marks a significant step forward in its bid to tackle the issue of food security.
The deal comes on the back of numerous initiatives launched in Mongolia aimed at boosting production in the agricultural sector, including a key crop rehabilitation programme. The initiative, which ran between 2008 and 2010, set out to bring more advanced technologies and techniques to the sector, while also establishing legally and economically favourable conditions for farming and vocational programmes.
A law was also passed in June 2011 establishing a state-run commodities exchange to help determine fair market pricing and encourage farmers to form independent cooperatives. However, the initiative has been hit by delays, which sparked protests from food producers in October and prompted Battulga to blame its suspension on a poorly-designed legal framework. Agriculture was the dominant force in Mongolia’s economy before copper and coal finds triggered the mining boom towards the end of the last decade. The farming industry, which centres on goat and sheep herding for meat and cashmere, employed around 40% of the labour force in 2011, contributing 18.1% to GDP growth.
Meat supply and prices fluctuated wildly in 2012, with export optimism generated by a large order from China in late 2010 and advances in hygiene accreditation thought to have contributed to a sharp rise of almost 12% in mutton prices, turning around years of overproduction.
Last year also proved to be turbulent for Mongolia’s cashmere industry, which was hit hard by volatile pricing. While output in the January to July period reached 2500 tonnes of raw and 220.9 tonnes of combed cashmere, generating revenues of $99m and $20m, respectively, prices fell as low as MNT40,000 ($28.6) per kilo in the March-April buying season. Mongolia produces around 6700 tonnes of raw cashmere annually, accounting for about 28% of total world supply. Raw cashmere exports were valued at $105m in the first 11 months of 2011.
Observers suggest the cashmere industry should shift its focus from quantity to quality, saying this would help herders achieve more sustainable practices. However, it is widely acknowledged that such a move would require greater government support.
The government, meanwhile, is calling for a united stance among industry players to address key agricultural issues such as price volatility, improving technology and achieving greater self-sufficiency. However, while joint efforts are likely to make more headway, the government will need to offer businesses better protection against outside speculators and more attractive incentives if it is to boost private sector participation.
Read More from OBG
