Mongolia: Energy windfalls

Монголын Эрчим хүчний салбар

Монгол улсын бүс нутгийн эрэлт хэрэгцээг нэмэгдүүлэхэд чиглэгдсэн уул уурхайн томоохон төслүүд хэрэгжиж, нүүрсний үйлдвэрлэл тасралтгүйгээр өсч буй өнөө үед эрчим хүчний салбарынхан байгаль орчинд ээлтэй боломжуудыг судалж эхлээд байна.

2 – р сарын сүүлээр Монголын хамгийн анхны салхин фермийн барилгын ажлыг эхлүүлээ. Улаанбаатар хотоос зүүн урагш 64км – ийн зайд байрлах 100 сая долларын өртөгтэй Салхит төсөл 168.5сая киловатт эрчим хүч үйлдвэрлэх хүчин чадалтай. Салхит төсөл нь Монголын хөрөнгө оруулалтын Newcom group болон Америкт төвтэй General electriс – тэй хамтарсан төсөл юм.

Салхит төсөл нь улсын эрчим хүчний хэрэгцээг бүхлээр хангаж чадахгүй ч үндэсний хэрэгцээний 5% орчимыг хангах хүчин чадалтай. АНУ – н үндэсний сэргээгдэх эрчим хүчний лаборатор, Монголын үндэсний сэргээгдэх эрчим хүчний төвүүдийн мэдээллээс харахад 1.56сая км.кв газар нутагтай улс жилд 2.6 терраватт сэргээгдэх эрчим хүч үйлдвэрлэх хүчин чадалтай байдаг бөгөөд энэ нь дэлхийн нийт эрчим хүчний хэрэглээний дөрөвний нэгтэй тэнцдэг.

Монгол улс шатах ашигт малтмал ханган нийлүүлэлтээрээ бүс нутагтаа аль хэдийнээ тэргүүлж, байгаль орчинд ээлтэй эрчим хүч үйлдвэрлэх боломжоороо Ази тивд эзлэх байр өссөөр байна. Нүүрс экспортын хэмжээ 2015 он гэхэд 50 сая тонн, 2025 онд 100 сая тоннд хүрнэ гэсэн урьдчилсан таамаглалыг Монголын уул уурхайн үндэсний ассоциаци дэвшүүлжээ. Эрчим хүчний хомсдолтой Хятад улс нь гол худалдан авагч бөгөөд 2015 он гэхэд Монголоос импортлох нүүрсний хэмжээ 30 сая тоннд хүрэх таамаглал дэвшүүлсэн нь 2010 оны 16,3 сая тонн гэсэн үзүүлэлтээс бараг 2 дахин их юм. Орон нутгийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээллэж байгаагаар Хятад улс Австралиас авч буй 1 тонн коксжсон нүүрс тутамд 185 доллар төлдөг бол Монголоос авч буй нүүрсэнд ердөө 62 доллар төлдөг.

Дэлхийд томооохонд тооцогддог 6,4 тэрбум тонн нүүрсний нөөцтэй Таван Толгойн коксжсон нүүрсний уурхайн экспорт маш хурдацтайгаар өсч, 2014 он гэхэд жилд ойролцоогоро 20 сая тонн нүүрс олборлохоор таамаглаж байна. Орос, Япон, Өмнөд Солонгос улсууд нүүрс олборлох боломжит сувгууд бөгөөд Ванкуверт төвтэй дулааны нүүрс үйлдвэрлэгч Професи Коул Корпораци нь 2011 оны 7 сард анх удаа Улаан овоогийн уурхайгаас Орос улс уруу нүүрс экспортложээ.

Гэсэн хэдий ч салбарын удирдлагуудын хэлж байгаагаар дэд бүтцийн асуудлыг шийдвэрлэхгүй бол Монгол улс бүс нутгийн эрчим хүч нийлүүлэгч бусад өрсөлдөгчдөөс хол хоцорч магадгүй байна. Монголын уул уурхайн компани Энэржи Ресурсийн гүйцэтгэх захирал Г. Батцэнгэл орон нутгийн мэдээллээр хэлэхдээ “ Нүүрсний зах зээлд хүчтэй өрсөлдөгч байхын тулд бид дэд бүтцээ сайжруулах хэрэгтэй. Япон улс руу нүүрсийг анх удаагаа 1 тонн нь 280 ам.доллараар тээвээрлэхэд тээврийн зардал нь 170 ам.доллар байгаа нь тээврийн асуудлыг шийдвэрлэх ёстойг харуулж байна . Нүүрс бол байгалиасаа масс ихтэй бүтээгдэхүүн бөгөөд үр ашиг нь тээвэрлэлтийн зардлаас ихээхэн хамааралтай юм” гэжээ.

АНУ, Канад, Орос зэрэг далайн гарцтай улсуудтай өрсөлдөхөд Монгол улс хуурай газар учраас эрчим хүч экспортлох боломжийг зөвхөн төмөр зам л олгоно.

Монголын төмөр замын орлогч дарга Л. Пүрэвбаатар 2 сард Ройтерс агентлагт хэлэхдээ: “Засгийн Газраас Таван Толгойгоор дайран Оросын сүлжээтэй нийлэх төмөр замын зураг төсөл болон судалгаанд шаардлагатай 50 сая ам. долларыг төсөвлөөгүй учраас Япон, Солонгос зэрэг улсуудад зах зээлд түлхүү оролцох боломжийг олгож байна” гэв.

Төрөөс нүүрсийг гадаадын зах зээлд үр ашигтайгаар хэрхэн гаргах, уул уурхайн төслүүдэд тулгуурлан дотоодын хэрэгцээг шатахуунаар хэрхэн хангах талаар олон талаас нь бодолцож байна. Азийн Хөгжлийн Банкны мэдээллэснээр үндсэн долоон нүүрсний цахилгаан станцууд 856 МВ багтаамжтай ажиллаж байгаа боловч он удаан жил ашиглагдсан тоног төхөөрөмжөөс шалтгаалан цахилгааны нөөц багатайн улмаас өнөөгийн нөхцөлд эрчим хүчийг Оросоос 1кВт/ц нь $0.08 үнэтэй импортлож байна.

Олон улсын эрчим хүчний Корпорацийн мэдээллэснээр 2015 оны байдлаар эрчим хүчний хэрэгцээ 1600 кВт байх боловч ханган нийлүүлэлтийн хэмжээ 800кВт байна. Професи Коул Корпораци Засгийн Газарт шинэ дулааны цахилгаан станц барих шаардлагатай ингэснээр Хятад улс уруу ч гэсэн цахилгаан экспортлох боломжийг олгоно хэмээн зөвлөжээ. 2011 оны 11 сард Професи Коул 600 МВт хүчин чадалтай нүүрсний цахилгаан станцыг Чандгана Талд 2015 онд барьж дуусгахаар албан ёсны зөвшөөрөл авчээ. Энэ хугацаанд Засгийн Газар газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг байгуулах бөгөөд баригдаж дуусмагц ойролцоогоор 30 жилийн турш 120 тонн шатахуун авахаар тооцоолоод байна.

Дээрх байгууламжуудад шатах ашигт малтмал ашигладаг тул байгаль орчинд ээлтэй байлгах, эрчим хүчийг багасгах, дулааны илчийг бууруулах зорилгоор инженерүүд аварга том мөсөн уулыг Улаанбаатар хотын эргэн тойронд байгуулахаар болжээ. Оросын туршлагаар гол нуурын дээгүүр ус урсган хөлдөөж зузаан мөсөн давхарга үүсгэнэ. Энэ үйлдлийг ахин дахин давтан хөлдөөснөөр мөсний хэмжээ ихэсч зузааран хиймэл мөсөн уулыг босгодог ажээ.

Эрчим хүчний экспортоос орлого орж эхлэхэд уламжлалт эрчим хүчний эх үүсвэрийг ашиглах, байгаль орчинд ээлтэй байлгах, өнөөгийн буцалж буй уул уурхайн нөлөөнөөс үүсэх байгаль орчин, санхүүгийн төлөөсийг ирээдүй хойч үе маань төлөхгүй байх тал дээр Монголын засгийн газар санхүүжүүлэн анхааралдаа авч ажиллах нь зүйтэй юм.

Mongolia: Energy windfalls

Coal production continues to rise in Mongolia amid the ongoing development of large mining projects aimed at increasing regional demand, yet the energy sector has also began exploring greener alternatives.

In late February, construction started on the country’s first wind farm. Located 64 km southeast of Ulaanbaatar, the $100m Salkhit project is expected to deliver 168.5m KWh of electricity. Salkhit will be a joint project between Mongolian investment firm Newcom Group and US-based General Electric.

While expected to contribute about 5% of national demand, Salkhit will not come close to tapping the country’s full wind energy potential. The 1.56m-sq-km country has the potential to generate 2.6 terawatts of renewable energy per year – about one-quarter of global electricity demand – according to data from the National Renewable Energy Laboratory in the US and the National Renewable Energy Centre of Mongolia.

As the country’s potential as a green-energy centre for Asia rises, it is already becoming a regional leader in fossil fuel supply. The Mongolian Coal Association has predicted that coal export volumes will reach 50m tonnes by 2015 and 100m tonnes by 2025. Energy-hungry China will be a prime customer, with coal imports from Mongolia expected to reach 30m tonnes by 2015, almost double the 163m imported in 2010. Local media has reported that while a tonne of coking coal from Australia costs China around $185 per tonne, it only costs $62 when imported from Mongolia.

The growth in exports will accelerate exponentially as the vast Tavan Tolgoi coking coal mine – the largest in the world, with an estimated 6.4bn tonnes of untapped reserves – comes online in 2014, with output of around 20m tonnes of coal expected annually. Russia, Japan and South Korea are other potential destinations for the country’s coal, with Vancouver-based, thermal-coal producer Prophecy Coal exporting the first-ever shipment of Mongolian coal to Russia from its Ulaan Ovoo mine in July 2011.

However, industry officials say that without the necessary infrastructure, Mongolia could lag behind rivals in supplying energy to the region. When speaking with local media in March, G. Battsengel, the CEO of Energy Resources, a Mongolian mining company, said, “We need to improve our infrastructure if we are to be competitors in the coal market. The first coal shipment to Japan has been sold for $280 per tonne. The transportation cost was $170 per tonne. Our transport costs make it difficult … Coal is a product with a massive physical size; its profits are heavily dependent on its transportation costs.”

As Mongolia is landlocked, railways will be key to the country reaching its energy export potential, with rivals such as the US, Canada and Russia enjoying easy access to shipping.

However, Purevbaatar Luvsandavag, the vice-chairman of the Mongolia Railway Authority, told Reuters in February that the government had not raised the $50m required to fund feasibility studies for plans to build a railway network connecting Tavan Tolgoi to the rail networks of Russia, which would give it further access to markets in Japan and South Korea.

While the country mulls how to best deliver its coal to foreign markets, the national growth being generated by the mining projects is expected to fuel a surge in domestic demand. While there are seven main coal-fired power plants with a total installed capacity of 856 MW, according to the Asian Development Bank, due to ageing equipment, the actual available power capacity is significantly lower, and the country is currently importing power from Russia at a rate of $0.08 per KWh.

Demand, however, is expected to hit 1600 KW by 2015, with supply only expected to be 800 KW, according to the Energy International Corporation. Prophecy Coal Corporation has advised the government to consider building a new thermal coal power plant that could also export electricity to China. In November 2011, Prophecy Coal received a license to build a 600-MW power plant at its Chandgana Tal thermal, while the government confirmed that an oil refinery will be built and is expected to be completed by 2015. Once completed, the refinery will produce 120 tonnes of fuel for approximately 30 years.

While these initiatives will rely on fossil fuels, the potentially precipitous rise in demand has also led to other green innovations, with engineers proposing that ultra-thick slabs of ice be created around the capital to reduce heat, and, in turn, energy costs. The project will attempt to artificially build “naleds”, a Russian term for super-thick sheets of ice that naturally form when water flows atop a frozen river or lake. As the process is repeated, the ice continues to gain mass and size, resembling a small glacier.

As potentially vast revenues start to roll in from energy exports, the Mongolian government will need to ensure that such green alternatives to traditional sources of energy are seriously considered and funded, as it must ensure that future generations do not pay the environmental and financial cost of today’s massive surge in mining.