Цахилгааны хэрэглээ өсөж буйтай холбоотойгоор сэргээгдэх эрчим хүчний нөөцөө ашиглахыг дэмжсэн үндэсний чиглэл нь Монголд шинэхэн гэгдэх салхин эрчим хүчний үйлдвэрлэлд хөрөнгө оруулагчдын сонирхлыг дээшлүүлэхэд төвлөрч байна.
2020 он гэхэд эрчим хүчний нийт хүчин чадлын дор хаяж 20 хувийг сэргээгдэх эрчим хүчнээс бүрдүүлнэ гэж Засгийн газар нь зорьж буй ч одоогоор гурван гаруй хувьтай байгаа юм. Монгол Улс энэ зорилгодоо хүрэх эсэхэд бодит хөрөнгө оруулалт шаардагдах хэдий ч сэргээгдэх эрчим хүчээ экспортлох асар их тэмүүлэлтэй байна.
Хоёр дахь салхин станцын гэрээг үзэглэв
Хоёрдугаар сарын 19-нд Германы “Ferrostaal Industrial Projects” фирм Монголын говьд байгуулах Сайншандын салхин станцын төсөлд 120 сая ам.долларын хөрөнгө оруулах гэж буйгаа мэдэгдсэн юм. Ерөнхий захирал Клаус Лескер, манай компани гадаадын хөрөнгө оруулалтыг дэмжиж буй тухайн орны түнштэй хамтран ажиллахдаа төслийг хөгжүүлэх үүргийг хүлээх болно гэж ярьжээ. Тэд эрчим хүч худалдан авах гэрээ болон үйл ажиллагааны зөвшөөрлийг хэдийнэ үзэглээд буй аж. 52 мВт-ын станц үндэсний түгээгчдэд эрчим хүчээ нийлүүлэх гэнэ.
Хамтарсан компанийн гүйцэтгэж буй, Монголын хоёр дахь салхин станцын үйл ажиллагаа 2015 оны эцэст эхэлнэ гэж таамаглаж байна. Салхитын өмнөд хэсэгт оршдог, 50 мВт-ын хүчин чадалтай, тус улсын анхны салхин станцыг Нидерландын хөгжлийн санхүүжилтийн компани, Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банк, “General Electric Pacific”, Монголын “Newcom”-ын хамтарсан эзэмшилтэй “Clean Energy” компани гүйцэтгэжээ. Хамтарсан компаниуд 120 мянган ам.доллар зарцуулсан уг станц 2013 оны дундуур үйл ажиллагаагаа эхэлснээс хойш үндэсний сүлжээнд бүтээгдэхүүнээ нийлүүлж байна.
Салхи болон нарны эрчим хүчийг хослуулснаар Монголын суурилагдсан хүчин чадал 955 мВт-ын таван хувийг л бүрдүүлдэг гэдгийг Эрчим хүчний яам тооцон гаргажээ. Тус яамны урьдчилан тооцоолж буйгаар 2020 он гэхэд хэрэглээний оргил үе буюу 2321 мВт-д хүрэх бөгөөд ирж буй жилүүдэд үүсгүүрийн хүчин чадалд бодитой хөрөнгө оруулалт шаардагдах гэнэ.
Нийт хүчин чадлынх нь дийлэнх хувийг бүрдүүлдэг нүүрсний станцуудыг боловсруулангуй болгох, өргөжүүлэх нэг альтернатив хувилбар нь шинээр барьж буй салхин станцууд юм. “Newcom” компанийн ерөнхий захирал Б.Үнэнбат “Оксфорд бизнес групп”-д өгсөн ярилцлагадаа, дотоодын салхины нөөцийг “Сайнаас дээгүүр буюу 1100 Гегаватттай тэнцүү” гэж тайлбарлажээ.
Цаашдаа хөрөнгө оруулалтыг дэмжсэн Засгийн газрын урамшуулал хэрэгтэй байж магадгүй юм. Төрөөс зах зээлийн хөнгөлөлттэй тариф, ихээхэн нөхцөл боломж олгох гэх мэт арга хэрэгсэл бүхий идэвх санаачилгыг үйлдвэрлэгчдэд танилцуулаад байгаа. Өнгөрсөн жил мөн гадаадын хөрөнгө оруулалтын хязгаарлалтуудад хөнгөлөлт үзүүлсэн байна.
Үнэнбатын хэлснээр эрчим хүчний салбар дахь төр, хувийн хэвшлийн түншлэл сайжирч буй нь тус улсын эрчим хүчний бие даасан байдлыг хангахад дэмтэй гэнэ. “Бид бүгд, төсөл бүрт тодорхой, тогтоосон үүрэгтэй, бүх хэсэгт алдагдалгүй хувилбарыг бүтээсэн, ижил түвшинд хариуцах хамтын ажиллагааг Монголын төрийн болон хувийн секторт дээшлүүлэх хэрэгтэй” гэж хэлсэн байна.
Зүүн тийшээ хандаж байна
Монголд үүнээс гадна сэргээгдэх эрчим хүчний байрлалын төв гэж бий. Өнгөрсөн жил Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Хятад болон Азид эрчим хүч экспортлох ажилд дотоодын салхин эрчим хүчний нөөцийг ашиглах бодлогоо тэмдэглэсэн юм.
Тайвань улс сэргээгдэх эрчим хүчний нөөц хэрэглэх эрмэлзэлтэй байгаа бөгөөд нар болон салхины эрчим хүчийг ашиглахыг дэмжин, хамтын ажиллагаа эхлүүлэхээр Монголтой сэргээгдэх эрчим хүчийг хөгжүүлэх стратегийн түншлэлийг бий болгох нөхцөлтэй харилцан ойлголцлын санамж бичигт хоёрдугаар сард гарын үсэг зурсан байна.
Тус улс Монголын эрчим хүчний салбарын менежментийн төлөөллүүдийг сургах явцдаа хөрөнгө оруулалт, бизнесийн боломжуудыг нээхэд анхаарч буй аж. Тайванийн Эдийн засгийн яам энэхүү гэрээг байгуулах үед сэргээгдэх эрчим хүчний асар их нөөцтэй “том зах зээлийг” дотоодын компаниудад илүү ашиглах боломжийг нээх болно гэж мэдэгджээ.
Бохирдлын хаяг
Монголын эрчим хүчний эх үүсвэрийг төрөлжүүлэх хандлага нь хэрэглээний өсөлт, нүүрсэн түлшний экосистемд учруулж буй хор хөнөөл хоёроос үүдэлтэй юм.
Олонх монголчууд гэр хорооллын халаалтад нүүрс хэрэглэдэг нь энэ асуудлыг хүндрүүлсээр байгаа. Дэлхийн банкны тооцоогоор Улаанбаатар хот нь бохирдлын түвшингээрээ дэлхийд хамгийн өндөр гэгдэж буй.
Монголын агаарын бохирдлын асуудал гайхал төрүүлж буй шалтгаан нь тодорхой. НҮБ-ын Байгаль орчны хөтөлбөрт дурдсанаар, өнгөрсөн 60-70 жилд дундаж температур 2.1 градусаар өссөн нь дэлхийн дунджаас бараг гурав дахин их үзүүлэлт гэнэ. Үүнтэй холбоотойгоор цаашид отрын бэлчээр хомсдох, мөнх цэвдэг хайлж, мөсөн гол гэсэхэд нөлөөлж болзошгүй аж.
Монгол Улсын сэргээгдэх эрчим хүчний өсөлтийг дэмжих хандлага нь удирдлагын үе шат болон нийлүүлэлтийн чиглэлд компаниудад боломж олгож, эдгээр асуудалд анхаарлаа хандуулахад туслах юм.
Mongolia eyes wind energy potential
With demand for electricity on the rise, and a national drive to boost renewable power production gathering strength, investor interest in Mongolia’s fledgling wind energy industry looks set to grow.
The government aims for renewable sources to account for at least 20% of power generation capacity by 2020, up from 3% today. It is also keen to export renewable energy, although significant investment will be required if Mongolia is to achieve its objectives.
Second wind farm deal sealed
On February 19, the German firm, Ferrostaal Industrial Projects, announced plans to invest $120m in the Sainshand wind farm project, which is located in Mongolia’s Gobi Desert. Managing director Klaus Lesker said the company would take on the role of project developer, while working with local partners to boost foreign investment. A power purchase agreement and operating licences have already been signed. Once completed, the 52-MW facility will provide power for the national distributor.
Operations at the wind farm, Mongolia’s second such venture, are expected to begin in late 2015. The country’s first wind energy facility, a 50-MW farm located to the south of the capital in Salkhit, is run by Clean Energy, a renewable energy company jointly owned by Mongolian conglomerate Newcom, General Electric Pacific, the European Bank for Reconstruction and Development, and the Netherlands Development Finance Company. The $120m venture began operating in mid-2013 and feeds into the national grid.
Wind and solar combined account for around 5% of Mongolia’s 955-MW installed capacity, Ministry of Energy figures show. With the ministry forecasting peak demand to reach 2321 MW by 2020, the country will require significant investments in generation capacity over the coming several years.
While coal-fired plants – which account for the vast majority of capacity – are being upgraded and expanded, one alternative is to build additional wind farms. In an interview given to OBG, B. Unenbat, the CEO of Newcom, described local wind resources as “good-to-excellent, equivalent to 1100 GW of wind electric potential”.
Further government incentives may be necessary to boost investment, however. The state has already introduced initiatives such as feed-in tariffs for producers at above-market rates over extended terms. Last year also saw an easing of restrictions on foreign investment.
According to Unenbat, an increase in public-private partnerships (PPPs) in the energy sector could help the country secure its energy independence. “Mongolia’s private and public sectors need to increase cooperation and collaboration to ensure we are all on the same page, with clear and defined roles for each project, creating a win-win scenario for all parties,” he commented.
Looking east
Mongolia has, in addition, set its sights on carving a niche as a distribution centre for renewable energy. President Elbegdorj last year mapped out plans to utilise the country’s wind energy resources as a means of exporting power to China and elsewhere in Asia.
Taiwan is also keen to tap the industry’s potential, signing a memorandum of understanding with Mongolia on renewable energy development in February, which set out terms for establishing strategic partnerships in the sector, building links and promoting greater use of wind and solar power.
While Taiwan will be providing training to Mongolian officials in energy sector management, Taipei is also focusing on the investment and business opportunities that are opening up. Taiwan’s Ministry of Economic Affairs said in a statement that the agreement would allow local companies greater access to an “extensive market” with vast renewable energy sources.
Addressing pollution
Mongolia’s drive to diversify its energy sources stems from both rising demand and an awareness of the damage inflicted on the country’s ecosystem by fossil fuels.
Many Mongolians use coal for household heating, which exacerbates the problem. The World Bank estimates that pollution rates in the capital of Ulaanbaatar are among the highest in the world.
The knock-on effects of Mongolia’s pollution problems are evident. According to the UN Environment Programme, average temperatures have risen by 2.1°C over the past six or seven decades, approximately three times faster than the global average. Concerns are growing that higher temperatures could, in the future, lead to a loss of pastureland, a permafrost thaw and glacial melting.
A drive to boost growth across Mongolia’s renewable energy sector will help address these issues, while providing opportunities for companies along the supply and management chain.
Follow Oxford Business Group on Facebook, Google+ and Twitter for all the latest Economic News Updates. Or register to receive updates via email.
Read More from OBG
